Sağlıklı Dil Gelişimi (22.07.2016 Mehmet Ongun)
Çocuklarda doğumdan sonra ilk aylarda anlamsız sesler ile başlayan konuşma serüveni diğer canlılara nispeten akıl faktörüyle bilinçli şekilde kullanılmaya başlamaktadır. Anneler çocuklarının anlamsız seslerini anladıklarını ihtiyaçlarını bu şekilde karşıladıklarını ifade etmektedirler. Bilim adamları konuşma gelişiminin anne karnından itibaren başladığını savunmaktadırlar. Anne karnında maruz kalınan dil çocukların ileriki hayatlarında o dilin kazanımında etkisi olduğu düşünülmektedir. Özellikle bilim adamları 6-9 ayda farklı dillere maruz kalan çocukların en çok hangi dile maruz kaldı ise ileri aylarda yoğun maruz kalınan dildeki komutlara daha çok tepki verdikleri düşünülmektedir. Çocukların dil gelişimi her ne kadar biyolojik bir olay olarak bahsedilse de çevrenin çocuklardaki dil gelişimi üzerinde ciddi faktör olduğu düşünülmektedir.
Çocuklarda dil doğuştan gelen taklit kabiliyetiyle en üst seviyeye ulaşmaktadır. 15-18 aylıkken 20-40 kelime telaffuz eden bir çocuk 1-2 yıl içerisinde 500-1000 kelimeyi telaffuz edebilir hale gelmektedir. Tabi bu değerler ideal normal gelişim gösteren uygun çevrede büyüyen çocukların değerlerdir. Tabi ki bireysel farklılıklar dil gelişimini etkilemektedir. Normal değerler bizlere dil gelişimi geri olan çocukların fark edilmesini sağlamaktadır. Ve erken eğitim için ve hangi yaş dönemlerinin kritik olduğu konusunda ipucu vermektedir.
Günümüzde çalışan ve bilinçsiz aile faktörlerinden dolayı bazı çocuklarda dil gelişiminde aksaklıklar görülmektedir. Büyük anne, bakıcı ya da kreşte bakılmak zorunda kalınan çocuklara her ne kadar dil gelişimlerine yönelik çalışmalar yapılsa da her çocuğun biricik olma faktörü bazen göz ardı edilmekte ve bilinçli anne babanın vermiş olduğu dil gelişim desteğinin yerini tutamamaktadır. Denilebilir ki aile dil gelişimi için olmaz ise olmaz bir kriterdir.
Günümüz çocukları yağmurdan nem kaparcasına sık hastalanmaları, gelişim gerilikleri, besleme sorunları, uyaran eksikliklerine sıklıkla maruz kalınmaktadır. Bu tip durumlarda dil gelişimi de hali ile durma seviyesine gelebilmektedir. Bu durumda aileler bilinçli olup uzmanlara hızlı şekilde başvurmaları gerekmektedir. Uzmanlar size gerekli bilgilendirmeleri yapacaklardır. Aileler uzmanlarla birlikte dil gelişim destek programına başlamaları ve ailelerin erken eğitim konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir.
Çocuklarda görülen anatomik bozukluklar da konuşma gelişimini olumsuz etkilemektedir. Günümüzde pediatri gelişmiş olduğundan bu yapı bozuklukları kalıcı konuşma bozukluğuna dönüşmeden müdahale edilmektedir. Çocukta ki çene, oval kavite, nazal kavite , solunum yolları, kas ve diğer problemlerin tedavisi hızlı şekilde yapılıp çocukların ilerde konuşma sorunları ile karşılaşmalarının önüne geçilebilmektedir. Burada da yine önemli nokta erken teşhis ve tedavidir.
Dil gelişimindeki aksaklıklar, dil bozuklukları ister istemez bireyin diğer gelişim alanlarını da olumsuz etkilemektedir. Özellikle okul öncesi ve okul döneminde sosyal ve iletişim problemleri ardından akademik, psikolojik problemler takip etmektedir. Yine erken teşhis, tedavi ve eğitim..
Bu nedenle çocuklar doğumdan itibaren sağlık ocakları, çocuk doktoraları, kreşler, anaokulları dibi çocukların ilk başvurdukları yerlerde çocukların dil gelişim takipleri de ay ay yapılmasında fayda vardır. İnsanın anne karnında başlayan sağlıklı konuşma, iletişim kurma ihtiyacı karşısında çıkabilecek problemlerin azaltılması ve düzeltilmesinde herkese pay düşmektedir. Disiplinler arası bir çaba ile üstesinden gelinmeyecek çok az problem vardır. Sağlıklı ve hoşgörülü iletişim dileklerimle…
Özel Eğitim ve Konuşma Bozuklukları Uzmanı
Mehmet ONGUN
www.dkadanismanlik.com
dkadanismanlik@gmail.com